Türkiye Aile Şirketleri Araştırması 2023
Türk Aile Şirketleri Üzerine Detaylı İnceleme
Bu rapor, PwC'nin 2023 Küresel Aile Şirketleri Araştırması Türkiye bölümüne dayanarak, Türk aile şirketlerinin performansını, önceliklerini, güven dinamiklerini, uyum yeteneklerini ve etki yönelimlerini detaylı bir şekilde ele alıyor. Araştırma, Türkiye özelinde 34 görüşme gerçekleştirilmiş ve katılan şirketlerin toplam geliri 3 milyar dolar olarak bildirilmiştir. Aşağıda, bulgular sistematik bir şekilde sunulmuştur.
Genel Bakış ve Metodoloji
Araştırma, Türk aile şirketlerinin global trendlerle karşılaştırmasını yaparak, özellikle Türkiye'nin güçlü ve zayıf yönlerini ortaya koyuyor. Toplam 34 görüşme ile elde edilen veriler, 29 rapor talebiyle desteklenmiş ve Türkiye'nin aile şirketleri ekosistemine dair derinlemesine bir bakış sunmuştur. Katılımcı şirketlerin toplam geliri 3 milyar dolar olarak belirtilmiştir.
Örgütsel Performans ve Büyüme Beklentileri
Türk aile şirketleri, son mali yılda etkileyici bir büyüme performansı sergilemiştir.
Bu veriler, Türk aile şirketlerinin hem geçmişte hem de gelecekte büyüme konusunda iyimser olduğunu göstermektedir. Özellikle çift haneli büyüme beklentisi (%43), global ortalamadan (%71) daha düşük olsa da, genel bir büyüme trendi devam ediyor.
Öncelikler ve Stratejik Odak Alanları
Türk aile şirketleri, müşteri memnuniyetine (%85, global: %77) ve büyümeye (%62, global: %67) büyük önem veriyor. Çevresel etki (%41, global: %31) de öncelikler arasında yer alıyor. Dijital becerilere odaklanma (%59, global: %44) ve yeni pazarlara giriş (%53, global: %51) gibi alanlarda global ortalamaların üzerinde bir performans sergileniyor. Ancak, yenilikçilik ve Ar-Ge'ye yatırım (%47, global: %27) da dikkat çekici.
Ancak, çeşitlilik ve kapsayıcılık (%29, global: %34) ile sürdürülebilirlik (%38, global: %43) için sorumlu ekiplerin eksikliği, bir zayıf nokta olarak öne çıkıyor. Ayrıca, %85'inin net bir şirket misyonu olmasına rağmen, bunun sadece %16'sı sürdürülebilirlik hedefleriyle bağlantılı, bu da stratejik uyumda bir boşluk olduğunu gösteriyor.
Güven Dinamikleri ve Aile Uyumu
Güven, Türk aile şirketleri için kritik bir alan. Müşteri güveni %76 ile önemli görülürken, sadece %53'ü müşteriler tarafından tamamen güvenilir hissediyor (global: %51). Çalışanlardan gelen güven %68 ile önemli, ancak sadece %44'ü tamamen güvenilir hissediyor (global: %46). Aile üyeleriyle güven %65 ile kritik, ancak %67'si aile tarafından güvenilir hissediyor (global: %74).
Aile içi dinamikler, özellikle çalışan ve çalışmayan aile üyeleri arasında düşük güven (%35) ve yön konusunda fikir birliği (%50, global: %59) gibi zorluklar içeriyor. Aile çatışmalarının %47'si üçüncü taraf mekanizmalar olmadan içsel çözülüyor (global: %54), bu da potansiyel bir yönetim zorluğunu işaret ediyor.
Uyum Yeteneği ve Dijital Kapasiteler
Türk aile şirketleri, dijital kapasitelerde güçlü görünüyor (%53, global: %42). Karar alma için güvenilir veriye erişim %59 ile dikkat çekici. Ancak, operasyonel süreklilik için net roller (%62, global: %74) ve yönetim yapıları (%56, global: %65) global ortalamaların gerisinde. Likiditeye bağlı hızlı yön değişikliği yapabilme oranı %41 ile global %58'in altında.
Toplam Etki ve Sürdürülebilirlik
Sürdürülebilirlik fırsatları, Türk aile şirketleri için önemli bir alan. %71'i sürdürülebilir uygulamalarda liderliğin bir fırsat olduğunu düşünüyor (global: %64). Adil vergi ödemeyi iyi bir kurumsal vatandaşlık olarak görenlerin oranı %76 (global: %62). Etki yatırımları (%65, global: %23) ve girişim filantropisi (%56, global: %14) gibi alanlarda global ortalamaların üzerinde bir eğilim var, ancak topluluk katkıları (%29, global: %61) daha düşük.
Zorluklar ve İyileştirme Alanları
Araştırma, Türk aile şirketlerinin karşılaştığı bazı önemli zorlukları da ortaya koyuyor:
Aile içi güven sorunları, özellikle çalışan ve çalışmayan üyeler arasında (%35 düşük güven).
Yönetim kurullarının çeşitliliği eksik: %59'u aile dışı veya farklı sektörlerden üyeler içermiyor (global: %26, %36).
Çeşitlilik ve kapsayıcılık (%29, global: %34) ile sürdürülebilirlik (%38, global: %43) için sorumlu ekiplerin eksikliği.
Şirket kültürü, paydaşlarla güven inşa etmede en büyük engel olarak görülüyor (%35, global: %24).
Bu zorluklar, Türk aile şirketlerinin global rekabette daha etkili olabilmesi için dikkat etmesi gereken alanları işaret ediyor.
